Ο Δαρβίνος και η θεωρία της εξέλιξης (24 Νοεμβρίου 1859).

Ο Δαρβίνος και η θεωρία της εξέλιξης (Αναδημοσίευση)

24 Νοεμβρίου 1859

Ο Κάρολος Δαρβίνος δημοσιεύει
το μνημειώδες έργο του
«Η καταγωγή των ειδών».

Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος γεννήθηκε στο Σρούσμπερι της Αγγλίας, στις 12 Φεβρουαρίου του 1809. Μεγάλωσε σε μια οικογένεια, που τιμούσε τη λογοτεχνία και την επιστήμη, κάνοντάς τον να τις αγαπήσει κι αυτός. Στα 1831, σε ηλικία 22 χρόνων, ήταν κιόλας ένας καλός φυσιοδίφης, μέλος μιας μεγάλης επιστημονικής αποστολής στις ακτές της Νότιας Αμερικής. Επί έξι χρόνια, συγκέντρωνε υλικό, που θ’ αποτελούσε τη βάση μιας νέας θεωρίας στη φυσική επιστήμη. Επιστρέφοντας στην Αγγλία, συνέχιζε να πλουτίζει το υλικό και τις γνώσεις του.

Ήταν πια πενήντα χρόνων, όταν, στα 1859, κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο: «Η γένεση των ειδών με τη φυσική επιλογή». Στο βιβλίο διατυπώνεται η εξελικτική θεωρία, ο «δαρβινισμός», όπως αποκλήθηκε, που προκάλεσε πάταγο κι αναστάτωσε τα ως τότε κρατούντα. Η θεωρία του Δαρβίνου πολεμήθηκε με φανατισμό από την Εκκλησία αλλά επιβεβαιώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά, στον εικοστό αιώνα.

Δώδεκα χρόνια αργότερα (1871), ο Δαρβίνος δημοσίευσε ένα ακόμη βιβλίο με τίτλο «Η καταγωγή του ανθρώπου και η φυσική επιλογή», όπου υποστήριξε ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τα πιθηκοειδή. Σήμερα, είναι βεβαιωμένο πως ο άνθρωπος και ο πίθηκος έχουν κοινούς προγόνους, αλλά ο ένας δεν είναι η συνέχεια του άλλου.

Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος πέθανε το 1882, σε ηλικία 73 χρόνων.

Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης, το «είδος» δεν είναι σταθερό κι αναλλοίωτο. Όλα τα είδη των φυτών και των ζώων, που έζησαν πάνω στη Γη ή που εξακολουθούν να ζουν, είναι το αποτέλεσμα της ασταμάτητης μεταβολής, της εξέλιξης από μια ή ελάχιστες υποτυπώδεις αρχικές μορφές. Αιτία της εξέλιξης είναι η φυσική επιλογή, που οφείλεται στον αγώνα για τη «διαιώνιση του είδους». Είναι ένας αγώνας, που τον διεξάγουν όλα τα ζωντανά πλάσματα της φύσης και κατά είδη και κατά άτομα του ίδιου είδους. Έτσι, κάθε άτομο και κάθε είδος αναπτύσσει εκείνες τις ιδιότητες που το βοηθούν να επιβιώσει ή δημιουργεί νέες, ανάλογα με το τι απαιτεί η προσαρμογή του στο περιβάλλον, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια, η «διαιώνιση».

Με την κληρονομικότητα, οι αναπτυγμένες ή νέες ιδιότητες μεταβιβάζονται στους απογόνους, ενώ οι άχρηστες ατροφούν και, συχνά, χάνονται. Μια τέτοια φυσική επιλογή επικράτησε 600.000.000 πριν, όταν η ζωή βγήκε στη στεριά.

Σήμερα, η θεωρία της εξέλιξης είναι απόλυτα παραδεκτή και, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, η μόνη αμφισβήτηση που μπορεί να υπάρξει εντοπίζεται στην «ορθόδοξη άποψη πως μοναδικός παράγοντας αλλαγής και ανάπτυξης στη ζωή ήταν η φυσική επιλογή σε συνεργασία με αιφνίδιες αλλαγές ή μεταλλάξεις στους οργανισμούς» (Χάκετα Χόουκς, στον πρόλογο του πρώτου τόμου της «Ιστορίας της Ανθρωπότητας», έκδοση της UNESCO).

Η θανάσιμη πάλη ανάμεσα στο μάγμα του εσωτερικού της Γης, τον φλοιό της και το νερό συνεχίζεται ως τις μέρες μας, σε ήπια μορφή. Στο ξεκίνημά της, όμως, ήταν βίαιη, καθημερινή, θορυβώδης και καταλυτική. Εκρήξεις, παράξενα χρώματα και κοσμογονικές αλλαγές συνέθεταν μιαν άγρια ομορφιά. Οι μεταμορφώσεις, σ’ αυτή τη φάση, κράτησαν 540 εκατομμύρια χρόνια: Από τα δύο δισεκατομμύρια χρόνια πριν από την εποχή μας ως το ένα δισεκατομμύριο 460 εκατομμύρια. Ολόκληρο αυτό το διάστημα ονομάστηκε Αρχαϊκός αιώνας και σημαδεύτηκε από το συνεχές κομμάτιασμα του φλοιού της Γης, τη δημιουργία ρηγμάτων και τη δράση των ηφαιστείων, που έβρισκαν διεξόδους ακόμα και στους βυθούς του απέραντου ωκεανού.

Μαζί με τη λάβα, που ξεχυνόταν στην επιφάνεια του φλοιού, απελευθερώνονταν αέρια. Άλλα από αυτά υγροποιούνταν αμέσως και γέννησαν τις θερμοπηγές. Κι άλλα σκορπίζονταν στην ατμόσφαιρα. Οι αναθυμιάσεις δημιουργούσαν σύννεφα και τα σύννεφα έφερναν κατακλυσμούς. Και χημικές ενώσεις. Ανάμεσά τους και οι πολύτιμοι για το μέλλον υδρογονάνθρακες, που δεν έμεναν αργοί. Αιχμαλώτιζαν οξυγόνο και άζωτο και παίρνοντας ενέργεια από τις αστραπές, μετατρέπονταν σε νέες πιο πολύπλοκες χημικές ενώσεις του άνθρακα, τα αμινοξέα: Άχρωμες κρυσταλλικές οργανικές ενώσεις, που εύκολα διαλύονται στο νερό και που έχουν την ικανότητα να διώχνουν ό,τι τους είναι άχρηστο και να κρατούν ό,τι τους χρειάζεται.

Οι βροχές τα παράσερναν στα βάθη του ωκεανού. Εκεί, με φιλτραρισμένη από το νερό τη δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου, τα αμινοξέα οδηγήθηκαν σε νέες ενώσεις που γέννησαν τα λευκώματα (άχρωμα, άμορφα, διάφανα και μαλακά μόρια οργανικής ύλης). Είναι οι γνωστές μας πρωτεΐνες, αζωτούχες ενώσεις που αποτελούν την πρώτη βάση των ζωντανών κυττάρων. Σήμερα, τα εντοπίζουμε στα αβγά, στο αίμα, στο λέμφος, στο γάλα και όπου αλλού υπάρχει πηγή ζωής.

Στην πρώτη εμφάνισή τους, τα λευκώματα παρασέρνονταν, χάνονταν, ξαναφαίνονταν, ενώνονταν, διαλύονταν, ενώ οι ακτίνες του ήλιου τα δολοφονούσαν, όπου τα έβρισκαν. Όμως, η υπεριώδης ακτινοβολία διασπούσε και το διοξείδιο του άνθρακα, από το οποίο ελευθερωνόταν οξυγόνο, που, με νέες μεταλλαγές, δημιουργούσε το όζον: Μια νέα και πιο ενισχυμένη μορφή υλικού, που το αποτελούν τρία άτομα οξυγόνου ενωμένα σε ένα. Γίνηκε το προστατευτικό κόσκινο, που απλώθηκε γύρω από την ατμόσφαιρα και μεταβλήθηκε σε φίλτρο κατά της θανατηφόρας ακτινοβολίας. Κάποια λευκώματα κατάφεραν, έτσι, να επιζήσουν ως οι πρώτες απειροελάχιστες μορφές ζωής. Συνέβη ένα δισεκατομμύριο 460 εκατομμύρια χρόνια πριν από την εποχή μας.

Η αέναη αδυσώπητη πάλη ανάμεσα στο μάγμα, τον φλοιό, τον ωκεανό και τα στοιχειά της φύσης συνεχιζόταν, όταν ξεκινούσε η εποχή που ονομάστηκε Ηωζωικός (δηλαδή «αυγής της ζωής») ή Προτεροζωικός αιώνας. Διάρκεσε 860 εκατομμύρια χρόνια. Όταν έληξε, πριν από 600 εκατομμύρια χρόνια, τίποτα δεν ήταν όπως παλιά.

Εκεί που η θάλασσα συναντούσε τη στεριά, στα ρηχά χαμένων πια παραλίων, τα λευκώματα συνέχιζαν την εξελικτική τους πορεία. Στην αρχή του Ηωζωικού αιώνα, οι πρώτοι αθέατοι στο ανθρώπινο μάτι (που έτσι κι αλλιώς τότε δεν υπήρχε) μονοκύτταροι οργανισμοί έδιναν τη δική τους από τα πριν χαμένη μάχη. Κανένας τους δεν επέζησε στο διάβα των αιώνων. Χάθηκαν και διαλύθηκαν, θύματα του πολέμου που μαινόταν γύρω τους, αλλά πρόλαβαν να εξελιχθούν και να δώσουν πιο πολύπλοκους και πιο τέλειους απογόνους. Μέσα στις μύριες όσες ανακατατάξεις, η ζωή διαφυλάχτηκε. Στα τέλη αυτής της περιόδου, στις αβαθείς ακτές, οι μονοκύτταροι οργανισμοί είχαν κιόλας χωριστεί σε προγόνους των ζώων και των φυτών. Μέσα στο νερό, έμπαιναν οι βάσεις για τη δημιουργία των δύο πολυπληθών βασιλείων, που έμελλε να κατακτήσουν αργότερα τον πλανήτη Γη.

Πριν από 600.000.000 χρόνια, όταν ο πλανήτης έμπαινε στη φάση, που ονομάσαμε Παλαιοζωικό αιώνα, οι ήπειροι είχαν αποκτήσει νέα μορφή. Το σχήμα της στεριάς συνεχώς άλλαζε όψη. Οι πτυχώσεις του φλοιού της Γης, που υψώνονταν εδώ κι εκεί, φυλάκιζαν σαν μέσα σε πανύψηλους τοίχους κομμάτια του ωκεανού. Σχηματίζονταν, έτσι, απέραντα έλη: Είναι οι τεράστιες θερμοκοιτίδες, όπου η ζωή βρήκε ιδανικές συνθήκες ν’ αναπτυχθεί. Και να απλωθεί.

Τα πρώτα ατελή υδρόβια φυτά σκέπαζαν τους βυθούς ως τις όχθες των ελών. Λίγο λίγο, όμως, τα νερά εξατμίζονταν, καθώς τα βουνά εμπόδιζαν την ανανέωσή τους από τον ελεύθερο ωκεανό. Τα έλη περιορίζονταν. Τα ατελή φύκια που φύτρωσαν κοντά στις όχθες, με τον καιρό, έχασαν την επαφή τους με το νερό. Η μοίρα τους ήταν να πεθάνουν ή να προσαρμοστούν. Άλλα χάθηκαν, άλλα επιβίωσαν προλαβαίνοντας τον χρόνο, με τρόπο «μαγικό».

Όσο ακόμα υπάρχει έστω και λίγο νερό, αποκτούν ρίζες που χώνονται βαθιά στο έδαφος αναζητώντας τη ζωοδότρα υγρασία και την τροφή. Αποκτούν και κορμό, μέσα στον οποίο μπορούν να φυλαχτούν για καιρό η υγρασία και η τροφή. Όταν τα νερά του έλους παύουν να τα καλύπτουν, τα φυτά αυτά έχουν κιόλας αποκτήσει νέες συνήθειες. Στεριανές. Η κατάκτηση της στεριάς από το βασίλειο των φυτών είναι πια θέμα χρόνου. Και είναι ό,τι χρειάζεται για να μπορέσουν και τα ζώα να βγουν στη στεριά.

Για εκατομμύρια χρόνια, σ’ ένα κλίμα υγρό και ζεστό, τα φυτά εισπνέανε το άφθονο διοξείδιο του άνθρακα, που κυκλοφορούσε στην ατμόσφαιρα, κρατούσαν τον άνθρακα κι ελευθέρωναν το οξυγόνο. Δημιουργούσαν, έτσι, τις κατάλληλες συνθήκες αναπνοής για τα επερχόμενα ζώα. Πανίσχυρες οι ρίζες τους, έσπαζαν τα πετρώματα για να περάσουν και να συναντήσουν την υγρή τους τροφή. Έφτιαχναν, έτσι, το πολύτιμο χώμα. Και ισοπέδωναν τα βουνά προσθέτοντας έναν ακόμα εμπόλεμο στις μάχες που συνεχίζονταν ανάμεσα στο μάγμα, τον φλοιό και τον ωκεανό.

Δεν νικούσαν πάντα. Οι αδιάκοπες γεωλογικές ανακατατάξεις, οι ορογενέσεις και οι εξαφανίσεις των πτυχώσεων παράσερναν στα κατάβαθα της Γης δάση ολόκληρα από φυτά και δέντρα. Μέσα από ασύλληπτες χρονικές περιόδους, ο άνθρακας, που περιείχαν τα καταβυθισμένα φυτά και δέντρα, μετατράπηκε σε κάρβουνο: ανθρακίτη, πετροκάρβουνο, λιγνίτη. Οι καταβυθίσεις στους ωκεανούς παράσερναν στα σπλάχνα της Γης το πλαγκτόν και τους μικροοργανισμούς που μετατρέπονταν σε έναν ρευστό πολτό γεμάτο άνθρακα. Δημιουργήθηκε το πετρέλαιο.

Κάρβουνο και πετρέλαιο έμειναν καλά φυλαγμένα για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, ώσπου να τα ανακαλύψει ο άνθρωπος και να τα χρησιμοποιήσει για την παραγωγή ενέργειας. Όμως, στα 400 εκατομμύρια χρόνια του Παλαιοζωικού αιώνα, οι ζωντανοί οργανισμοί του ζωικού βασιλείου, που είχε ήδη δημιουργηθεί στους ωκεανούς, δεν έμειναν πίσω σε εξέλιξη. Οι πρώτοι ατελείς μικροοργανισμοί είχαν κιόλας γίνει πολύπλοκοι. Κάποιοι από αυτούς απέκτησαν ένα σπουδαίο όπλο στον αγώνα τους για επιβίωση: Την σπονδυλική στήλη.

Τα πρώτα ψάρια αυξάνονταν και πληθύνονταν στον ελεύθερο ωκεανό. Κάποια άλλα φυλακίστηκαν στα έλη. Όταν το νερό άρχισε να λιγοστεύει, κάποια από αυτά κατάφεραν να εξελιχθούν έτσι που να μπορούν να επιζήσουν στις λίμνες και στα ποτάμια. Κάποια άλλα απέκτησαν νέες ικανότητες και νέα πολύτιμα όργανα: Ήταν τα αμφίβια, που μπορούσαν να ζουν το ίδιο καλά και στο νερό και στη στεριά. Το επόμενο βήμα ήταν μερικά από τα αμφίβια να απομακρυνθούν από το νερό και να χάσουν τις ιδιότητες που τους επέτρεπαν να ζουν και μέσα σ’ αυτό. Στα τέλη του Παλαιοζωικού αιώνα κι ενώ το κλίμα άρχιζε να ψυχραίνει, 200.000.000 χρόνια πριν από την εποχή μας, τα πρώτα ερπετά ξεκινούσαν να κατακτήσουν τον πλανήτη Γη. Και τα πρώτα κωνοφόρα (πεύκα, έλατα κ.λπ.) αντικαθιστούσαν τα καταβυθισμένα δάση.

Η ζωή είχε για τα καλά εγκατασταθεί στη στεριά.

 

ΠΗΓΗ: ethnos.gr

Τα 5 κορυφαία βιβλία με την μεγαλύτερη επιρροή

 Τα 5 κορυφαία βιβλία με την μεγαλύτερη επιρροή [αναδημοσίευση], σε συνδυασμό με βοηθητικές παραπομπές και σχόλια από το blog

Στην ιστορία της ανθρωπότητας, τις εποχές που οι άνθρωποι προσπαθούσαν να κατανοήσουν διάφορα, γράφτηκαν κάποια βιβλία που αναμφισβήτητα προξένησαν μεγάλη εντύπωση, τεράστιες συζητήσεις και υπερβολικές αντιδράσεις. Είναι τα βιβλία με την μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορία, και ιδού η λίστα με τα 5 κορυφαία.

 

 1) Charles Darwin – Η Καταγωγή των Ειδών
Στην πρώτη θέση, Η Καταγωγή των Ειδών (On the Origin of Species), είναι έργο του Άγγλου επιστήμονα, Κάρολου Δαρβίνου, που εκδόθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1859. Είναι επιστημονικό σύγγραμμα που θεωρείται ότι έθεσε τις βάσεις της εξελικτικής βιολογίας, παρουσιάζοντας μία σειρά από στοιχεία και αποδείξεις ως συμπέρασμα παρατηρήσεων, πειραμάτων και επιστημονικών συζητήσεων. Πιο συγκεκριμένα «Η Καταγωγή των Ειδών» εμπεριέχει δύο βασικές θέσεις: α) ότι όλα τα είδη προήλθαν, μέσω τροποποιήσεων, από κοινά προγονικά είδη και β) ότι οι τροποποιήσεις αυτές οφείλονται στη φυσική επιλογή που δρα πάνω στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των ατόμων ενός είδους. Εκείνη την εποχή, οι θεωρίες «περί Εξέλιξης» υπονοούσαν δημιουργία χωρίς θεϊκή παρέμβαση, και ο Δαρβίνος απέφυγε τη χρήση των λέξεων «εξέλιξη» και «εξελίσσομαι». Το βιβλίο έκανε μόνο έναν σύντομο υπαινιγμό στην ιδέα ότι και ο άνθρωπος μπορούσε να εξελιχθεί με τον ίδιο τρόπο όπως και οι άλλοι οργανισμοί. Το έργο, παρά τις αρχικές αντιδράσεις, ιδιαίτερα από κύκλους της Εκκλησίας της Αγγλίας προσέλκυσε το γενικό ενδιαφέρον της κοινής γνώμης εκείνης της εποχής καθώς είχε γραφτεί σε ύφος που να γίνεται κατανοητό στον απλό αναγνώστη.
Ο Δαρβίνος και το βιβλίο του «Η Καταγωγή των Ειδών» (On the Origin of Species) του 1859 χαρακτηρίστηκε το βιβλίο που έχει επηρεάσει τον ακαδημαϊκό κόσμο περισσότερο από κάθε άλλο.

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG ΙΣΤΟΡΙΑ-ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Όταν μιλάμε για το Δαρβίνο, οφείλουμε να έχουμε κατά νου πως με το έργο του έδωσε το

ΔΑΡΒΙΝΟΣ

τελειωτικό, θανατηφόρο πλήγμα στην αξίωση της Εκκλησίας να παρεμβαίνει στα Επιστημονικά πράγματα, μέσω του «Δόγματος της διπλής Αλήθειας» [για το συγκεκριμένο υπάρχουν πολλές κατατοπιστικές αναρτήσεις στο blog ΙΣΤΟΡΙΑ-ΤΕΧΝΕΣ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ].Επίσης, αν και επιστημονικά δήλωνε αγνωστικιστής, ως προς τη γνώμη του για τη θρησκεία, την έδωσε και έμπρακτα μην μπαίνοντας στην Εκκλησία κατά τη διάρκεια της κηδείας της κόρης του. Βέβαια, αξίζει να επισημάνουμε εμφατικά πως ο όρος «Φονταμενταλισμός» έχει χριστιανική καταγωγή από ακραίους κι επιθετικούς (θεωρία & πράξη) Προτεστάντες, με τρεις δηλωμένους εχθρούς: α) Ισότητα των φύλων (κι απαγόρευση εκτρώσεων), β) τον Κομμουνισμό και γ) την απαγόρευση διδασκαλίας της θεωρίας του Δαρβίνου!. Όταν αργότερα, τα συντριπτικά ευρήματα κατέστησαν τις θέσεις του Δαρβίνου μη αμφισβητίσημες,η Εκκλησία στην προσπάθειά της να στρογγυλέψει τις αιχμές της θεωρίας του & να την εγκολπώσει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα, εκπόνησε τη θεωρία του «Ευφυούς σχεδιασμού»! Δηλαδή, υπάρχει μεν εξέλιξη των ειδών, αλλά οφείλεται στο ότι ο Θεός την είχε σχεδιάσει εξαρχής να γίνει. Τέλος, ας είμαστε υποψιασμένοι, γιατί η Εκκλησία (κυρίως Προτεσταντικοί κ’ δευτερευόντως Καθολικοί κύκλοι) χρηματοδοτεί πλουσιοπάροχα το πείραμα του Cern (βλέπε αναρτήσεις στο blog: (ΜΙΑ ΓΝΩΜΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ CERN και το ενδιαφέρον της Εκκλησίας από Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ) Ο λόγος είναι πως αν «αποδειχτεί» τι συνέβη τα χιλιοστά των χιλιοστών του δευτερολέπτου μετά τη δημιουργία του σύμπαντος, συνεπαγωγικά καταλήγουμε πως υπήρχε δημιουργία του σύμπαντος και με αυτήν την έννοια ξανανοίγει από την πίσω πόρτα και μάλιστα ενισχυμένο το Δόγμα και η θεϊκή παρέμβαση στη δημιουργία του κόσμου.
 2) Karl Marx & Friedrich Engels – Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο
 Στην δεύτερη θέση Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος που αποτελεί ένα από τα πλέον διαδεδομένα κείμενα της σοσιαλιστικής- κομμουνιστικής φιλολογίας και μπορεί να χαρακτηριστεί πλέον ένα κλασικό πολιτικό κείμενο. Γράφτηκε από τον Κάρλ Μάρξ και τον Φρίντριχ Ένγκελς, από τα τέλη του 1874 μέχρι τις αρχές του 1848. Θεωρείται από τους ιδεολογικούς συνοδοιπόρους του ως ένα θεωρητικό κείμενο για την Καπιταλιστική και την Σοσιαλιστική κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα και οδηγός για δράση, οδηγός για την προλεταριακή επανάσταση που θα ανατρέψει την κυριαρχία της Αστικής τάξης και θα εγκαθιδρύσει μιαν αταξική κοινωνία.

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG ΙΣΤΟΡΙΑ-ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Όταν μιλάμε για τον Κ. Μαρξ, οφείλουμε να έχουμε κατά νου πως Φιλοσοφικά είναι ο «πατέρας» του Διαλεκτικού Υλισμού. Αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη προσωπικότητα των Νέων Χρόνων που και μόνο η αναφορά του ονόματός του προκαλεί φόρτιση, είτε αρνητική, είτε θετική. Στο σύνολο του έργου του, βασίστηκε το μεγαλύτερο κοινωνικό πείραμα του 20ου αιώνα, καθώς αναγνωρίζεται ως Θεμελιωτής της Κομμουνιστικής ιδεολογίας.

Στο blog υπάρχει θέμα με αναφορά στην Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση σε συνδυασμό με τα συμπεράσματα του Μαρξ από το έργο του «Η 18η Μρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη».
Τα βιβλία ψηφίστηκαν στην διαδικτυακή ψηφοφορία που διοργανώθηκε στη Βρετανία με αφορμή την Ακαδημαϊκή Εβδομάδα Βιβλίου.
 3) William Shakespeare – Τα Άπαντα
Εδώ δεν μας τα λένε καλά οι κ.κ. της Βρετανικής Ακαδημίας. Ενώ μιλούν για βιβλία, στον δικό τους, τον Σαίξπηρ, έβαλαν «Τα άπαντα», σαν να λένε ότι δεν μπόρεσαν να βρουν ένα και μόνο ένα βιβλίο του, που να άσκησε παγκόσμια επιρροή. Εν πάση περιπτώσει ο αγαπημένος Γουϊλιαμ βρέθηκε στην Τρίτη θέση με το σύνολο του έργου του. Ποιητής και θεατρικός συγγραφέας θεωρείται ευρέως ως ο σημαντικότερος συγγραφέας που έγραψε στην αγγλική γλώσσα και ένας από τους σημαντικότερους δραματουργούς παγκοσμίως. Συχνά αποκαλείται εθνικός ποιητής της Αγγλίας ενώ τα σωζόμενα έργα του, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων συνεργασιών, αποτελούνται από περίπου 38 θεατρικά έργα, 154 σονέτες, δύο μεγάλα αφηγηματικά ποιήματα και πολλά άλλα ποιήματα. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Τα έργα του διαπνέονται από μία βαθειά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και παραμένουν επίκαιρα. Η επίδρασή του, ειδικότερα στην Αγγλική λογοτεχνία, θεωρείται τεράστια.

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG ΙΣΤΟΡΙΑ-ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Περισσότερες πληροφορίες για τον Σαίξπηρ

α) Κατηγορία: Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας:

α-1) Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ: ΜΠΑΡΟΚ, ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ, ΚΟΜΜΕΝΤΙΑ ΝΤΕ ΛΑ ΑΡΤΕ (μέσα 16ου-αρχές 18ου)

β) Κατηγορία με εργασίες/άρθρα/αφηγήματα του Δ. Κωνσταντίνου:

β-1) Ο. ΣΑΙΞΠΗΡ- Ο ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟΣ (μια προσπάθεια προσέγγισης από Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ)

β-2) Ο. Σαίξπηρ-Καλντερόν: H ζωή είναι όνειρο-Άμλετ-Βασιλιάς Ληρ-ΑΝΆΛΥΣΗ από Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

 

 4) Πλάτωνας – Πολιτεία
 Στην 4η θέση Η Πολιτεία (ή Περί δικαίου), που είναι ένα από τα γνωστότερα έργα του Πλάτωνα, και γράφτηκε περίπου το 380 π.Χ, ολοκληρώθηκε γύρω στα 374 π.Χ. κι έχει ασκήσει μεγάλη επιρροή τόσο στη φιλοσοφία όσο και στην Πολιτική θεωρητική. Στην Πολιτεία, ο Σωκράτης και άλλοι εξέχοντες Αθηναίοι και ξένοι συζητούν τη σημασία της δικαιοσύνης και εξετάζουν κατά πόσο είναι πιο ευτυχισμένος ένας δίκαιος άνθρωπος από έναν άδικο, κατασκευάζοντας μια φανταστική πολιτεία, την Καλλίπολη, με φιλόσοφους-βασιλείς. Επίσης, συζητείται η φύση του φιλόσοφου, ή «Περί Ιδεών» θεωρία του Πλάτωνα, η διαμάχη ανάμεσα στη φιλοσοφία και την ποίηση και η αθανασία της ψυχής. Το 380 π.Χ όλα αυτά……

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG ΙΣΤΟΡΙΑ-ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Περισσότερες πληροφορίες για τον Πλάτωνα

α) Κατηγορία: Φιλοσοφία:

α-1) ΕΥΡΩΠΗ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΤΟΥ «ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ» ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ, ΤΟΥ «ΠΟΛΙΤΗ» ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ κ ΤΟΥ «ΠΟΛΙΤΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»ΤΩΝ ΣΤΩΙΚΩΝ κ ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ απο Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

α-2) ΕΥΡΩΠΗ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΠΛΑΤΩΝΑΣ-Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ-ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

 

 5) Immanuel Kant – Κριτική του Καθαρού Λόγου
 Πέμπτο το βιβλίο του Ιμμάνουελ Καντ, που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές και φιλοσόφους όλων των εποχών. Τον χαρακτηρίζει η αυτόνομη σκέψη, απαλλαγμένη από τις υπαγορεύσεις και της προκαταλήψεις της έξωθεν πολιτικής εξουσίας. Το έργο του Καντ επέχει θέση συνδετικού κρίκου μεταξύ του Ορθολογισμού και του Εμπειρισμού, φιλοσοφικών ρευμάτων-παραδόσεων του 18ου αιώνα. Είχε, επιπροσθέτως, αποφασιστική επίδραση στο κίνημα του Ρομαντισμού και στη φιλοσοφία του Γερμανικού Ιδεαλισμού του 19ου αιώνα. Το έργο του αποτέλεσε επίσης σημείο εκκίνησης για πολλούς φιλοσόφους του 20ου αιώνα.

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ BLOG ΙΣΤΟΡΙΑ-ΤΕΧΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Περισσότερες πληροφορίες για τον Καντ

α) Κατηγορία: Φιλοσοφία:

α-1) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΧΕΓΚΕΛ κ’ ΚΑΝΤ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙΣ κ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ 2 ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΠΕΡΙ ΗΘΙΚΗΣ κ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ από Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

 
α-2) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΙΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ: Η ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΟΝ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ κ Ο ΥΠΕΡΒΑΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ

 

Η λίστα των 20 κορυφαίων ακαδημαϊκών βιβλίων καταρτίστηκε με τη συνεργασία εμπειρογνωμόνων, ακαδημαϊκών, βιβλιοπωλών, βιβλιοθηκονόμων και εκδοτών, με αφορμή την Εβδομάδα Ακαδημαϊκού Βιβλίου στη Βρετανία και το κοινό κλήθηκε να ψηφίσει το βιβλίο με την μεγαλύτερη επιρροή.

ΠΗΓΗ: http://www.nikosonline.gr/

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ: ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

                                ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ: ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

 ΑΝΑΤΟΜΙΑ

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ: με το πολυσχιδές έργο του διεκδικεί τον τίτλο του Πανεπιστήμονα. Ωστόσο, συνέβαλε στην Επιστημονική Επανάσταση χάρη στις  ανατομικές και γεωλογικές-παλαιοντολογικές του έρευνες, με τις οποίες απόδειξε τις λανθασμένες θέσεις της εκκλησίας περί μονιμότητας των φυσικών ειδών.

 

Βεσάλιος: θεωρείται θεμελιωτής της σύγχρονης Ανατομίας. Αν και δεν ήρθε σε ρήξη με το Γαληνικό πρότυπο, ανασκεύασε πολλά από τα λάθη του, στις περιγραφές των οργάνων, με όπλα την παρατήρηση και την έμφαση στην λεπτομέρεια

O. Χάρβεϊ: ανακάλυψε τη ροή του αίματος, καταρρίπτοντας τις Γαληνικές θέσεις, χρησιμοποιώντας το πείραμα στις έρευνές του ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ-ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Τύχο Μπράχε: πρωτοπόρος χάρη στις ακριβείς παρατηρήσεις του. Επιπλέον, οι σημειώσεις του αποτέλεσαν πολύτιμη παρακαταθήκη για τον Κέπλερ και τη διατύπωση των νόμων του

Κοπέρνικος: το έργο του «Περί κίνησης των Ουράνιων Σφαιρών» (εκδόθηκε την ημέρα του θανάτου), αποτέλεσε Επανάσταση στην αστρονομία, καθώς θεμελίωσε το ηλιοκεντρικό σύμπαν, σε αντίθεση με το γεωκεντρικό που στήριζε η εκκλησία.

Κέπλερ: Ασπάζονταν την Κοπερνίκεια θεωρία, παρότι στόχος και των δύο δεν υπήρξε η αντιπαράθεσή τους με την εκκλησία, αλλά μάλλον η εξυπηρέτηση θρησκευτικών σκοπών. Μέλημά του δεν αποτελούσε να σώσει τα φαινόμενα, αλλά η αναμφισβήτητη επαλήθευσή τους με τη χρήση των μαθηματικών. Ωστόσο, η
διατύπωση της άποψης ότι οι τροχιές των πλανητών αντί για κυκλικές είναι ελλειπτικές, καταρρίπτει την αριστοτέλεια – με θεολογικές προεκτάσεις – αντίληψη, που ήταν αποδεκτή σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, ότι η αέναη, ομαλή κυκλική αποτελεί την τελειότερη μορφή κίνησης, η ο οποία λαμβάνει χώρα στην υπερσελήνεια περιοχή.

Γαλιλαίος: πέρα των όποιων επιτευγμάτων του, χρήζει μνείας και για την συμβολή του προς την κατεύθυνση διαχωρισμού της επιστήμης από τη θεολογία, πεποίθηση που αποτέλεσε μια από τις κυριότερες επιδιώξεις του. Υποστηρικτής κι αυτός της θεωρίας του Κοπέρνικου, θα συνεισφέρει στην εδραίωσή της. Ενώ, θα διωχτεί για τις αντιλήψεις του από την ιερά εξέταση, γεγονός που συμβολίζει τον αγώνα της επιστήμης για απελευθέρωση από την αυθεντία της θεολογίας.

Νεύτωνας: Για πολλούς ο κορυφαίος Επιστήμονας όλων των εποχών. Στα καταληκτικά κεφάλαια των principia περιγράφεται μια φιλοσοφική εικασία σχετικά με το ποιόν του Θεού, θέτοντας τη βάση για ένα καινούργιο τύπο θρησκευτικής ευσέβειας, τη λεγόμενη«φυσική θρησκεία» Σε ότι αφορά τα οντολογικά επιτεύγματα, το σπουδαιότερο επίτευγμα του κατά τον Koyre ήταν η ενιαία εξήγηση όλων των φυσικών φαινομένων όχι μόνο μεθοδολογικά αλλά και οντολογικά.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Λαμάρκ: Ο πρώτος εισηγητής μιας ολοκληρωμένης θεωρίας για την εξέλιξη των ειδών. Θεωρούσε το περιβάλλον ως καθοριστικό παράγοντα της εξέλιξης Ωστόσο, η θεωρία του χαρακτηριζόμενη από μια αυστηρή, μηχανιστική αιτιοκρατία,διαψεύστηκε από την πειραματική έρευνα.

Κάρολος Δαρβίνος: στο κλασικό του έργο «Περί της καταγωγής των ειδών», εισάγει την ιδέα της «φυσικής επιλογής». Σύμφωνα με την ιδέα αυτή η επιβίωση ενός οργανισμού στηρίζεται στην τυχαία & απρόβλεπτη ανταπόκριση του οργανισμού στο φυσικό του περιβάλλον.
Ο άνθρωπος κατάγεται από τα πρωτεύοντα θηλαστικά και αποτελεί προϊόν τυχαίων μεταλλαγών. Η ενδεχομενική ύπαρξή του καταδεικνύει ότι θα μπορούσε να μην είχε υπάρξει, όπως και ότι μπορεί μελλοντικά να εξαφανιστεί.
Η θεωρία του Δαρβίνου, επέφερε το δεύτερο αποφασιστικό πλήγμα στη θεολογία, σε ζητήματα δομής & λειτουργίας του φυσικού σύμπαντος, μετά απ’ το 1ο λόγω του έργου Κοπέρνικου – Γαλιλαίου. Συνάμα, επικυρώθηκε από πληθώρα δεδομένων & ευρημάτων.
Ολοκλήρωσε την Επιστημονική Επανάσταση συνδυάζοντας νευτώνεια μεθοδολογία με πεποίθηση για το ρόλο της τύχης στην εξέλιξη.

 

          ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Σερ Φράνσις Μπέικον: φιλόσοφος, πολιτικός, επιστήμονας, συγγραφέας και δεξιοτέχνης στη χρήση της αγγλικής γλώσσας. Επίσης, θεωρήθηκε ως ο άνθρωπος που επιδίωξε την κατάκτηση όλης της σφαίρας της γνώσης και που ύστερα από μελέτη και επισκόπηση υποστήριξε νέους τρόπους για να μπορέσει ο άνθρωπος να επιβάλει έναν έλλογο έλεγχο πάνω στη φύση, προς δόξα του θεού και βελτίωση της θέσης του ανθρώπου πάνω στον κόσμο.

 

 

 

Ντενί Ντιντερό: εγκυκλοπαιδιστής , χρησιμοποίησε τη γεωμετρική αντίληψη του Θεού που αποσύρεται μετά τη δημιουργία. Συνδυάζοντας την άποψή του με τη μηχανιστική ερμηνεία του ζωικού βασιλείου, προώθησε την υλιστική θεώρηση του κόσμου

Βολταίρος: διάσημος για το πνεύμα του, τις επιθέσεις του εις βάρος της Καθολικής Εκκλησίας και την υπεράσπιση της ανεξιθρησκίας, της ελευθερίας του λόγου και του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Θεωρείται κεντρική μορφή και ενσάρκωση του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα

ΕΥΡΩΠΗ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ-ΧΗΜΕΙΑ-ΓΕΩΛΟΓΙΑ κ’ Η ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ/ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Η ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 18ο  ΚΑΙ 19ο ΑΙΩΝΑ ΑΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ (ΔΑΡΒΙΝΟΣ)

da Vinci

Οι υπόλοιπες Φυσικές Επιστήμες εξελίσσονται εισάγοντας τον πειραματικό έλεγχο και αποβάλλοντας τις θεολογικές επιρροές, η Χημεία & η Βιολογία θα σημειώσουν μεγαλύτερη καθυστέρηση, λόγω της επίδρασης της Γένεσης και της μονιμότητας των φυσικών ειδών.

Η Βιολογία αποτέλεσε πεδίο ιδεολογικής φόρτισης, καθώς μέχρι τον 18^ο αι. επικρατούσε η Μεσαιωνική Μεταφυσική για θέματα φύσης & θέσης του ανθρώπου στο σύμπαν, όπως και για τη σχέση του με τα υπόλοιπα όντα. Τα 2 κύρια θεολογικά Δόγματα που επικρατούσαν ήταν: 1. της Μονιμότητας & Αιωνιότητας των Φυσικών Ειδών. 2. Της Μοναδικότητας του ανθρώπου στη μεγάλη αλυσίδα των όντων.

Έτσι, επιστημονική θεμελίωση της Βιολογίας κατά τη νεότερη εποχή ήταν απόρροια διάψευσης, με συστηματική εμπειρική έρευνα, της θεολογικής «επιστήμης της ζωής» και όλων των συναφών μ’ αυτήν έξεων & δοξασιών. 

da Vinci, Vesalious, Harvey.

   L. daVinci (1452-1519): Η 1^η πρωτοποριακή συμβολή του ήταν στην Ανατομία. Για πρώτη φορά δίνονταν επακριβείς περιγραφές μυών, σπλάχνων κ.λ.π., γεγονός που αποτελεί Μεθοδολογική & Θεωρητική ανατροπή.

Η 2^η θεμελιώδης συνεισφορά του ήταν σε Γεωλογία & Παλαιοντολογία, χάρη στην παρατήρηση απολιθωμάτων θαλάσσιων οργανισμών σε βράχους της ξηράς. Απορρίπτει την την εκδοχή του κατακλυσμού του Νώε, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά την Υποθετικό-παραγωγική μέθοδο στα δεδομένα της παρατήρησης, διαψεύδοντας τη θεολογική εκδοχή.

Προτείνει την εκδοχή απόσυρσης της θάλασσας. Τα επάλληλα στρώματα απολιθωμάτων απεικονίζουν την ιστορική διαδοχή των γεωλογικών εποχών. Η θέση αυτή αποτελεί θεμέλιο των σύγχρονων επιστημόνων.

Vesalious: Προχωρά σε μεθοδικότερες & εγγύτερες στην πραγματικότητα ανατομικές μελέτες. Επιτίθεται σε θέσεις του Γαληνού και καταδικάζεται από την εκκλησία.

Κατά πολλούς ο θεμελιωτής της σύγχρονης ανατομίας, είναι πρώτα απ’ όλα πιστός στη Γαληνική μέθοδο. Δίνει ιδιαίτερη επιστημολογική βαρύτητα στις παρατηρήσεις, στηρίζεται δε στην λεπτομερή και συστηματική καταγραφή τους. Κρατώντας σχεδόν το σύνολο της φυσιολογίας του Γαληνού, ο Vesalius ερεύνησε συστηματικά την ανατομία του, με ανατομές στο ανθρώπινο σώμα αλλά και σε ζώα. Τα συμπεράσματα του τα συγκέντρωσε στο De Humani Corporis Fabrica  (1543), ένα βιβλίο που σηματοδότησε τη στροφή στην αντίληψη για τη δομή του ανθρώπινου σώματος. o Vesalius μπορεί να έστρωσε το έδαφος για μια νέα ανατομία βασισμένη στην προσωπική παρατήρηση, την ανεξαρτησία της κρίσης και την επιμονή στη λεπτομέρεια, δεν έκανε όμως το μεγάλο βήμα προς τη ρήξη με το Γαληνικό πλαίσιο.

Harvey: Ανακάλυψε την κυκλοφορία του αίματος και ανέτρεψε ψευδοβιολογικές αντιλήψεις από την εποχή του Γαληνού.

Harvey

Μεθοδολογικά: βασίστηκε στη μεθοδική παρατήρηση & πειραματισμό.

Το όργανο που έδωσε μεγάλη ώθηση στη βιολογική έρευνα ήταν το μικροσκόπιο, χάρη σ’ αυτό:

Ο  Malpighi: διαπιστώνει τα τριχοειδή αγγεία των πνευμόνων που είναι υπεύθυνα για την επικοινωνία αρτηριών & φλεβών.

Ο RHooke: το τελειοποιεί και δίνει λεπτομερείς περιγραφές της μικροσκοπικής δομής πολλών καθημερινών ουσιών. Ενώ εισάγει και τον όρο κύτταρο.

Ο Leenwenhoek: παρατηρεί για 1^η φορά τα μικρόβια.

Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ

Βαρώνος  Cuvier: Εισάγει την υπόθεση «λειτουργικής ενότητας» του βιολογικού όντος. Σ’ αυτήν, κάθε επιμέρους όργανο & συστατικό υπηρετεί την επιβίωση ολόκληρου του οργανισμού, σε σχέση με το περιβάλλον. Χάρη σ’ αυτήν την αρχή επέφερε ισχυρό πλήγμα στο θεολογικό Δόγμα «μονιμότητας των φυσικών ειδών», ανακαλύπτοντας μεγάλο αριθμό ειδών που έχουν εκλείψει.

Διατυπώνει τη θεωρία του «Καταστροφισμού», κατά την οποία η βιολογική εξέλιξη χαρακτηρίζεται από βίαια επεισόδια που αποδιαρθρώνουν την υπάρχουσα βιολογική τάξη.

Αρνείται τη σύνδεση του ανθρώπου με τα ανθρωποειδή και γίνεται κύριος πολέμιος της θεωρίας της φυσικής εξέλιξης.

Hutton: Διατύπωσε τη θεωρία της «γεωλογικής ομοιομορφίας», που τελικά επικράτησε. Σύμφωνα μ’ αυτήν ο χρόνος για τη φύση είναι ατελείωτος & το παρόν αποτελεί το «κλειδί» για την κατανόηση του παρελθόντος. Εφόσον, οι φυσικοί νόμοι που ισχύουν στο παρόν επαρκούν για να εξηγήσουν όλες τις αλλαγές, μιας και οι τελευταίες είχαν απεριόριστο χρόνο για να συντελεστούν. Τα εμπειρικά δεδομένα βοήθησαν στην τελική επικράτηση της θεωρίας που έθεσε το θεωρητικό πλαίσιο της βαθμιαίας αργόσυρτης μεταβολής, μέσα στο οποίο κατοχυρώθηκε η θεωρία της βιολογικής εξέλιξης.

ΟΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΙΝΝΑΙΟΥ

Μια σημαντική επιστημονική συμβολή κατά τον 18ο αιώνα ήταν η συστηματοποίηση της ονοματολογίας των φυτών από τον Σουηδό φυσιοδίφη Κάρολο Λινναίο. Στο έργο του «Το σύστημα της φύσης», 1735 ο Λινναίος εισήγαγε τη διώνυμη ονομασία των φυτών , η οποία επιτρέπει μια γενική κατάταξη που αποδεικνύει τις ομοιότητες ανάμεσά τους.

Οι βασικές κατηγορίες που είχε εισαγάγει εξακολούθησαν να αποτελούν το βασικό πλαίσιο των μορφολογικών ταξινομήσεων : βασίλεια, συνομοταξίες, τάξεις, γένη και είδη.

 Η ΠΡΩΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ (ΛΑΜΑΡΚ)

Ο πρώτος εισηγητής μιας ολοκληρωμένης θεωρίας για την εξέλιξη των ειδών ήταν ο Γάλλος Ζαν Μπαπτίστ Λαμάρκ. Στο έργο του «Ζωολογική φιλοσοφία», 1809, θεωρεί το περιβάλλον ως καθοριστικό παράγοντα της εξέλιξης. Δηλαδή κάτω από την πίεση του περιβάλλοντος οι βιολογικές δομές ενδυναμώνονται ή ατροφούν και τα επίκτητα χαρακτηριστικά κληρονομούνται στους απογόνους. Η θεωρία του χαρακτηριζόμενη από μια αυστηρή, μηχανιστική αιτιοκρατία, διαψεύστηκε από την πειραματική έρευνα.

 Η ΔΑΡΒΙΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ)

ΔΑΡΒΙΝΟΣ- ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ κ’ ΕΠΕΦΕΡΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΠΛΗΓΜΑ ΣΤΙΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ

Το 1859, στο κλασικό του έργο «Περί της καταγωγής των ειδών», ο Κάρολος Δαρβίνος εισάγει την ιδέα της «φυσικής επιλογής». Σύμφωνα με την ιδέα αυτή η επιβίωση ενός οργανισμού στηρίζεται στην τυχαία & απρόβλεπτη ανταπόκριση του οργανισμού στο φυσικό του περιβάλλον. Λόγω μεταβολής των συνθηκών ζωής από τη συνεχή μετακίνηση στο φυσικό πεδίο & την αέναη πάλη για την επικράτηση των αναγκαίων προς επιβίωση, θα τα καταφέρουν όσοι οργανισμοί τυγχάνει να είναι καλύτερα εξοπλισμένοι. Έμφαση δίνεται στη βιολογική αυτενέργεια του ζώου που κάνει χρήση του περιβάλλοντός του.  Στο δαρβινικό σχήμα η εξέλιξη είναι τυχαία και δεν ακολουθεί κάποιο προκαθορισμένο σχέδιο αλλά είναι ανοιχτή & απρόβλεπτη. Τα κριτήριά της μπορεί να είναι ποικίλα κι όχι κατ’ ανάγκη η δύναμη ή η ευφυΐα.

Ο άνθρωπος κατάγεται από τα πρωτεύοντα θηλαστικά και αποτελεί προϊόν τυχαίων μεταλλαγών. Η ενδεχομενική ύπαρξή του καταδεικνύει ότι θα μπορούσε να μην είχε υπάρξει, όπως και ότι μπορεί μελλοντικά να εξαφανιστεί.

Η θεωρία του Δαρβίνου, επέφερε το δεύτερο αποφασιστικό πλήγμα στη θεολογία, σε ζητήματα δομής & λειτουργίας του φυσικού σύμπαντος, μετά απ’ το 1^ο  λόγω του έργου Κοπέρνικου – Γαλιλαίου. Συνάμα, επικυρώθηκε από πληυώρα δεδομένων & ευρημάτων.

ΣΥΜΒΟΛΗ: Ολοκλήρωσε την Επιστημονική Επανάσταση συνδυάζοντας νευτώνεια μεθοδολογία με πεποίθηση για το ρόλο της τύχης στην εξέλιξη. Τέσσερις  τομές:

Α. Βαθμιαίο των αλλαγών κατά το πρότυπο του Lyell στην γεωλογία

Β. ύπαρξη κλάδων στην εξέλιξη με οριζόντιες ομοιότητες

Γ. Φυσική επιλογή και προσαρμογή

Δ. δεν υπάρχει αναγωγή της φυλογένεσης στην οντογένεση

Ε. Δεν δέχεται την κληρονομικότητα των επίκτητων χαρακτηριστικών

Ένα σημαντικό θεωρητικό στοιχείο που έλειπε από την δαρβινική εξήγηση ήταν η αναφορά στους μηχανισμούς της βιολογικής κληρονομικότητας. Το κενό αυτό καλύφθηκε από τα πειράματα του Αυστριακού μοναχού Γκρέγκορ Μέντελ, ο οποίος πειραματιζόμενος με είδη φασολιών κατέδειξε τους μηχανισμούς μεταβίβασης των κληρονομικών χαρακτηριστικών, διατυπώνοντας επακριβώς τους μαθηματικούς νόμους της κληρονομικότητας και θεμελίωσε τον κλάδο της γενετικής, μαζί με τους Watson και Crick που το 1952 ανακάλυψαν τη «διπλή έλικα» του μορίου του DNA. 

ΕΥΡΩΠΗ: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ/ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ κ’ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ/ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ/ΦΥΣΙΚΗ-ΚΙΝΗΣΗ

Η ΦΥΣΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

ΒΙΟΣ & ΕΡΓΑ

ΠΡΟΤΟΜΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ. ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΜΕΓΑΛΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ κ’ με ΠΕΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΈΩΣ ΤΗ ΒΟΤΑΝΟΛΟΓΙΑ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΕΙ ΕΠΑΞΙΑ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ

Αντιμετώπισε συστηματικά και περιεκτικά όλα τα σημαντικά φιλοσοφικά ζητήματα της εποχής του. Από τις πάνω από 150 πραγματείες του σώζονται περίπου 30. Παρέδωσε ένα φιλοσοφικό σύστημα συγκλονιστικής δύναμης και εύρους.

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ & ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ

Τα αισθητά αντικείμενα έχουν αυτόνομη ύπαρξη, γιατί απ’ αυτά αποτελείται ο πραγματικός κόσμος. οι ιδιότητες εκπορεύονται από το ίδιο το αντικείμενο, ενώ αποκτούν το νόημά τους μόνο σε σχέση με το ίδιο. Συνεπώς, ενδεχόμενη ανεξάρτητη ύπαρξη των ιδιοτήτων θα έχανε το νόημά της.

Τα αντικείμενα αποτελούν ένωση δύο διακριτών αλλά αδιαίρετων επιπέδων (κατηγοριών):

Μορφή: που φέρει τις ιδιότητες του αντικειμένου

Ύλη: αποτελεί το υλικό υπόβαθρο που κατέχει συγκεκριμένες ιδιότητες.

Η διαδικασία απόκτησης της γνώσης ακολουθεί τρία στάδια:

1. Αφετηρία αποτελεί η Αισθητηριακή Εμπειρία

2. Προϊόν της επανάληψης της προηγούμενης είναι η Μνήμη

3. Τέλος, ακολουθεί η Ενορατική Σύλληψη των καθολικών χαρακτηριστικών των πραγμάτων

Η Γνώση ξεκινά από την εμπειρία

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ —-ΕΠΑΓΩΓΗ—-> ΝΟΜΟΣ ή ΘΕΩΡΙΑ —-ΠΑΡΑΓΩΓΗ—-> ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ-ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ (71)

ΦΥΣΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΗ

Αφετηρία αποτελεί η υπόθεση ότι η μεταβολή είναι πραγματική.

Η Μεταβολή λαμβάνει χώρα μόνο στο επίπεδο της Μορφής, ενώ η Ύλη παραμένει σταθερή.

Επιπλέον, η Μορφή μεταβάλλεται χάρη στην ύπαρξη του δίπολου: Μορφής προς Επίτευξη – Απουσίας Μορφής προς Επίτευξη.

Η μεταβολή έχει πάντα καθορισμένο τέλος.

Καθοριστική παράμετρος είναι πως η μεταβολή δεν λαμβάνει χώρα στον άξονα

Μη Είναι – Είναι, αλλά στον άξονα Είναι δυνάμει – Είναι ενέργεια. Έτσι απεμπλέκεται από την ένσταση του Παρμενίδη πως το τίποτα παράγει τίποτα, χάρη στην επινόηση μιας εναλλακτικής κατηγορίας.

Πηγή της Μεταβολής: Η Φύση του αντικειμένου.

Κάθε μεταβολή μπορεί να αναχθεί στη φύση του αντικειμένου.

Η φύση σύνθετων οργανισμών δεν προκύπτει από άθροιση ή μείξη των φύσεων των επιμέρους αντικειμένων αλλά έχει δική του ενική φύση ως ενοποιημένο όλο.

ΤΑ 4 ΑΙΤΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ:

1. ΕΙΔΙΚΟ: Η μορφή που προσλαμβάνει το αντικείμενο
2. ΥΛΙΚΟ: Η σταθερή ύλη στη μορφή της οποίας πραγματοποιείται η μεταβολή.
3. ΠΟΙΗΤΙΚΟ: Ο φορέας της δράσης που επιφέρει τη μεταβολή
4. ΤΕΛΙΚΟ: Ο σκοπός για τον οποίο πραγματοποιείται η μεταβολή

Ο σκοπός και η λειτουργία πολλών πραγμάτων είναι απαραίτητη για την κατανόησή τους.

Κατά συνέπεια το Τελικό Αίτιο έχει προτεραιότητα έναντι του Υλικού

Ο Κόσμος είναι εύτακτος, οργανωμένος, κόσμος σκοπιμότητας, τα αντικείμενα του οποίου συμπεριφέρνονται προβλέψιμα λόγω της Φύσης τους.

Η έμφαση στη λειτουργική εξήγηση, στην οποία οδηγεί η τελεολογία του Αριστοτέλη, απέκτησε θεμελιώδη χαρακτήρα για όλες τις επιστήμες και παραμένει ακόμα και σήμερα κυρίαρχος τρόπος εξήγησης στις βιολογικές επιστήμες.

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

Αρχή: το σύμπαν είναι αιώνιο και συνεπώς δεν υπάρχει αφετηριακή στιγμή δημιουργίας του. [Συνεπής με την πεποίθηση ύπαρξης των μεταβολών στον άξονα Είναι δύναμη- Είναι Ενέργεια].

Το Σύμπαν χωρισμένο σε δύο περιοχές:

1. ΥΠΟΣΕΛΗΝΕΙΑ: Κάτω από την τροχιά της Σελήνης. Αποτελεί την κατώτερη περιοχή στην οποία λαμβάνουν χώρα τα φαινόμενα της γέννησης, της φθοράς και των μεταβολών.
2. ΥΠΕΡΣΕΛΗΝΕΙΑ: Πάνω από την τροχιά της Σελήνης. Αποτελεί την ανώτερη ουράνια περιοχή των αιώνια αμετάβλητων κύκλων. Η σύστασή τους αποτελείται από το αναλλοίωτο πέμπτο στοιχείο, τον Αιθέρα (πεμπτουσία). Ενώ δεν υπάρχει κενό (πλήρης αιθέρα).

Τα 4 θεμελιώδη στοιχεία της Υποσελήνειας περιοχής είναι: Γη, νερό, φωτιά, αέρας.

Αυτά μπορούν να αναχθούν σε αισθητές ιδιότητες. Αποφασιστικής σημασίας είναι τα ζεύγη: Θερμό-Ψυχρό & Υγρό-Ξηρό.

Οι διάφορες ουσίες που αποτελούν τον κόσμο τον γεμίζουν πλήρως, χωρίς να αφήνουν καθόλου κενό.

Επιπλέον 2 στοιχεία είναι βαριά (νερό, γη) και 2 ελαφρά (αέρας, φωτιά).

Τα βαριά κατευθύνονται προς το κέντρο του σύμπαντος και τα ελαφρά ανεβαίνουν προς την περιφέρεια (λόγω της φύσης τους).

ΕΠΙΓΕΙΑ & ΟΥΡΑΝΙΑ ΚΙΝΗΣΗ

2 βασικές αρχές:

1^η η κίνηση δεν είναι ποτέ αυθόρμητη. Για κάθε κίνηση απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη του κινούντος

2^η  2 είδη κίνησης: 1. Φυσική– 2. Εξαναγκασμένη ή Βίαιη

ΠΛΑΤΩΝΑΣ κ’ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ ΣΗΜΑΔΕΨΑΝ ΒΑΘΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΚΕΨΗ

Στη Φυσική, η φύση του σώματος αποτελεί το Κινούν. (Στα ανάμεικτα η διεύθυνση καθορίζεται από την αναλογία των επιμέρους στοιχείων)

Στην εξαναγκασμένη, το ρόλο του κινούντος έχει η δύναμη που ασκείται. Όταν δε αυτή σταματά να επενεργεί, η κίνηση συνεχίζεται γιατί το Μέσο παίρνει το ρόλο του κινούντος.

Κίνηση εξαρτάται από δύναμη & αντίσταση.  [t = Δ/Α]

Στην Υπερσελήνεια: Η τελειότερη μορφή κίνησης, δηλαδή η συνεχής, ομαλή, κυκλική, καθώς λόγω απουσίας αντίθετου του αιθέρα στοιχείου δεν επιδέχεται ποιοτική αλλαγή.

Οι Απλανείς αστέρες κινούνται ομαλά, σα να είναι στερεωμένοι σε ομαλά περιστρεφόμενη σφαίρα.

Οι 7 Πλανώμενοι ή Πλανήτες: εκτελούν πιο πολύπλοκη κίνηση που όμως είναι συμβατή με την ομαλή κυκλική κίνηση του ουρανού.

Αίτιο κίνησης στον Ουρανό: Η επιθυμία των ουράνιων σφαιρών να μιμηθούν την τελειότητα του Δημιουργού αποτελεί το Πρώτο Κινούν ως τελικό αίτιο.

Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΩΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ

Το έργο του έθεσε τα θεμέλια της συστηματικής ζωολογίας και διαμόρφωσαν τη βιολογική σκέψη για τα επόμενα 2.000 χρόνια περίπου.

Βιολογία: Περιγραφική & εξηγητική κατάσταση. Η εξήγηση αποτελεί το τελικό σκοπό, αλλά η συλλογή δεδομένων αποτελεί το πρώτο βήμα για την έρευνα.

Μεγαλύτερη συμβολή στην περιγραφική ζωολογία.

Αρσενικό: Ειδικό ή ποιητικό αίτιο (συγχωνεύονται) – Θηλυκό: υλικό αίτιο.

ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Αντιμετώπιση των φιλοσοφικών προβλημάτων της εποχής του: φύση θεμελιώδους υλικού του σύμπαντος, κατάλληλα μέσα για να το γνωρίσουμε, προβλήματα μεταβολής & αιτιότητας, βασική δομή του σύμπαντος, φύση του θείου & σχέση του με τα υλικά πράγματα.

Προχώρησε μακρύτερα από οποιονδήποτε προηγούμενο στοχαστή και δημιούργησε νέους γνωστικούς κλάδους.

                        ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ:

Από τον 12ο αιώνα τα Φυσικά του Αριστοτέλη, όταν μεταφράστηκαν από τα αραβικά και το ελληνικό πρωτότυπο, άσκησαν μεγάλη επίδραση στη Δυτική διανόηση.

Παρουσιάζει συνολικά τις απόψεις του για τη μελέτη της Φύσης.

ΚΙΝΗΣΗ: Ουσιώδες συστατικό του ορισμού της Φύσης και Βάση της Φιλοσοφίας του.

Τα δύο πρώτα βιβλία των Φυσικών εισάγουν την έννοια της κίνησης και τις τέσσερις αριστοτελικές αιτίες (υλική, ποιητική, τυπική και τελική). Εδώ παρουσιάζεται το δόγμα του περί ουσίας και μορφής, σύμφωνα με το οποίο η αλλαγή είναι :

• γένεση και φθορά ή αλλοίωση
• αύξηση και μείωση και
•  η τοπική κίνηση

   

ΑΡΧΑΙΑ ΣΤΑΓΕΙΡΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

   ΦΥΣΙΚΗ ΤΕΛΕΟΛΟΓΙΑ: Τα πράγματα συμβαίνουν λόγω ύπαρξης Τελικού Σκοπού

        ΚΙΝΗΣΗ (αλλαγή): Έχει πάντα ένα Αμετάβλητο  Υπόστρωμα

       ΑΛΛΑΓΗ ΚΙΝΗΣΗΣ: Λόγω διαδοχικής παρουσίας στο Υπόστρωμα, Αντιθέτων Μορφών

Στο έβδομο (ημιτελές) βιβλίο του αναλύονται οι σχέσεις ανάμεσα στο κινούμενο σώμα και στο κινούν

Το Κινούν δίνει ώθηση στο Κινούμενο κατά Λογική Αναγκαιότητα

ΑΞΙΩΜΑ: Κινούμενο & Κινούν είναι Διακριτά (τουλάχιστον θεωρητικά)

ΕΜΨΥΧΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ: Το Κινούν αποτελεί η Ψυχή

ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΩΜΑΤΑ: Το Κινούν αποτελεί η Ουράνια Νόηση

Κινούν & Κινούμενο: Διακριτά αλλά όχι Φυσικά Χωρισμένα

Στο όγδοο βιβλίο του ο Αριστοτέλης καταλήγει στη γνωστή θεωρία της αντιπερίσπασης, σύμφωνα με την οποία η κίνηση του βλήματος προκαλείται από τη διαρκή πίεση που ασκεί σε αυτό ο περιβάλλων αέρας.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗΣ & ΒΙΑΙΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ

Η Φυσική κίνηση: αφορά μετατοπίσεις, κατά τις οποίες τα σώματα κινούνται ανάλογα με την υπόστασή τους. Σώματα στα οποία κυριαρχούν ως συστατικά η γη και το νερό κινούνται προς τα κάτω, ενώ άλλα στα οποία κυριαρχούν ο αέρας και η φωτιά προς τα πάνω.

Στις βίαιες κινήσεις: τα σώματα μετατοπίζονται με τη δράση εξωτερικού κινούντος.

Ο Αριστοτέλης αντιλαμβάνεται την επιτάχυνση του σώματος όσο πλησιάζει στη Φυσική του Θέση (π.χ. πέτρα στο έδαφος), αλλά διαπραγματεύεται τις Φυσικές Κινήσεις ως ομαλές και δεν ενδιαφέρεται για την ποσοτική έκφραση μεταβολής της ταχύτητας.

Η Κίνηση: είναι Πλήρης Διαδικασία με Τελικό Σκοπό και δεν τον ενδιαφέρουν τα ενδιάμεσα

στάδια.

Φυσικές & Βίαιες Κινήσεις:

Ταχύτητα ανάλογη του Βάρους ή της Εφαρμοζόμενης Δύναμης.

Ταχύτητα αντιστρόφως ανάλογη Αντίστασης του Μέσου.

Φυσική κίνηση: Αντίσταση Μέσου ανάλογη της Πυκνότητας.

& Βίαιες Κινήσεις: Αντίσταση Μέσου ανάλογη Αντίστασης Σώματος

ΤΥΠΟΣ:  U = F/R

Αν και ο Αριστοτέλης αποφεύγει τη χρήση μαθηματικών στην περιγραφή της φύσης θεωρεί ότι η κίνηση στο κενό είναι αδύνατη και απορρίπτει εντελώς την έννοια του κενού.

Οι απόψεις αυτές του Αριστοτέλη, επεξεργάζονται μαθηματικά τον 14ο αιώνα από τους calculatori (υπολογιστές) του Κολεγίου Μέρτον της Οξφόρδης.

ΠΗΓΕΣ

1. 1.      Ασημακόπουλος Μ.- Τσιαντούλας Α., Οι Επιστήμες της φύσης και του ανθρώπου στην Ευρώπη τ.Α, Εκδ. Ε.Α.Π., Πάτρα 2001.
2.     Lindberg D., Οι απαρχές της Δυτικής Επιστήμης, Εκδ. Ε.Μ.Π, μτφρ. Η. Μαρκολέφας, Αθήνα² 1997.