ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΥΣ ΜΕΣΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Η μεσαιωνική τεχνολογία μόλις πρόσφατα έγινε αντικείμενο συστηματικής μελέτης. Οι σύγχρονες μελέτες προερχόμενες κατά βάση από Δυτικούς λογίους, αποδίδουν συχνά την αντιπαράσταση χριστιανών-ειδωλολατρών και αποδίδουν την παρακμή του αρχαίου κόσμου στην αδυναμία του ρωμαϊκού κόσμου να υπερβεί το εμπόδιο της έλλειψης οργάνων για την ορθολογικότερη χρήση της εργασίας.
Στο κλασικό έργο Didascalicon του Huge τουSaintVictor(1120) οι επιστήμες ταξινομούνται ως εξής :
- οι θεωρητικές επιστήμες, οι οποίες αναζητούν την αλήθεια,
- οι πρακτικές, οι οποίες εξασφαλίζουν την ηθική,
- οι λογικές, οι οποίες βοηθούν στην ενίσχυση της επιχειρηματολογίας και οι μηχανικές. Οι μηχανικές υποδιαιρούνται σε επτά κλάδους:
- την υφαντουργία,
- την οπλουργία,
- το εμπόριο,
- τη γεωργία,
- το κυνήγι,
- την ιατρική,
- τη θεατρική τέχνη.
Ο Huge δίνει την ακόλουθη ερμηνεία για τη νομιμοποίηση αυτών των μηχανικών τεχνών : αυτές οι επιστήμες ονομάζονται μηχανικές δηλ. μοιχαλίδες , γιατί ασχολούνται με το προϊόν του τεχνικού, ο οποίος δανείζεται τη μορφή του από τη φύση. Η ιστορία της δημιουργίας του κόσμου για τους χριστιανούς είναι γραμμική και δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, καθώς ο Θεός δίνει εντολή στον συνεργάτη Του άνθρωπο να εξουσιάζει τον κόσμο. Με τον τρόπο αυτό η εργασία γίνεται μορφή προσευχής .
ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Σήμερα η τεχνολογία θεωρείται συχνά εφαρμοσμένη επιστήμη, όμως μέχρι και το πρώτο τρίτο του 19ου αιώνα η επιστήμη απλώς προσπαθούσε να κατανοήσει τη φύση και η τεχνολογία να τη χρησιμοποιήσει. Κατά τον 13ο αιώνα οι τεχνολόγοι ήταν συνήθως αυτοδίδακτοι, οι τεχνίτες βασίζονταν στα δεδομένα και όχι στα βιβλίατων μυστικών της φύσης και μπορούμε να πούμε ότι δημιούργησαν την τεχνολογία τους ξεχωριστά από την ανάπτυξη της επιστήμης. Κλασικό παράδειγμα ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (επιστήμονας και τεχνολόγος).
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ
Κατά τη διάρκεια της μεσαιωνικής περιόδου καταγράφονται ορισμένα χαρακτηριστικά επιτεύγματα της τεχνολογίας σε διάφορους κλάδους. Όσον αφορά την αγροτική παραγωγή εισήχθησαν σημαντικές καινοτομίες ήδη από τον 6ο αιώνα, όπως :
- το βαθύ όργωμα από 8 βόδια και
- η αντικατάσταση του συστήματος των δύο αγρών – μισός με σιτηρά και μισός σε αγρανάπαυση – , από το σύστημα των τριών αγρών σύμφωνα με το οποίο ο ένας αγρός αναπαυόταν, ο δεύτερος σπερνόταν με χειμερινά σιτηρά και ο τρίτος με ανοιξιάτικα φυτά, όσπρια κλπ.
Η πολεμική τέχνη αναπτύχθηκε :
- με τη χρήση του αναβολέα από τον έφιππο μαχητή
και συνέβαλε στη δημιουργία του φεουδαρχικού θεσμού της ιπποσύνης, της κουλτούρας του αλόγου.
- Η χρησιμοποίηση του ξύλου, του σιδήρου, του δέρματος κλπ. (χύτευση καμπάνων, κανονιών κ.ά.).
- Ο μεγάλος αριθμός των νερόμυλων. Σύμφωνα με πηγές το 1086 σε τρεις χιλιάδες χωριά στην Αγγλία υπήρχαν κατά μέσο όρο 2 νερόμυλοι στο καθένα και η μονοπωλιακή χρησιμοποίησή τους από εξαρτημένους χωρικούς, οδήγησε συχνά σε αγροτικές εξεγέρσεις.
- Το μηχανικό ρολόι είναι σημαντική εξέλιξη των μεσαιωνικών μηχανοσκευών.
Τα μηχανική ρολόγια στις ευρωπαϊκές πόλεις αποτελούν ήδη από τον 14ο αιώνα πια σύμβολά τους.
- Η εμφάνιση των γυαλιών όρασης γίνεται στην Ιταλία γύρω στο 1280 και 30 χρόνια αργότερα, όπως αποδεικνύεται από τεκμήρια ήταν πλέον κοινή πρακτική.
- Τα μοναστήρια ήταν αυτοτελείς οικονομικές μονάδες, χτισμένα σε απόμερες περιοχές, ώστε οι μοναχοί να αποφεύγουν τους πειρασμούς της ζωής. Τα μοναστήρια αυτά εξελίχθηκαν σε οικονομικές αυτοκρατορίες, βασισμένα στη συγκεντρωτική διοίκηση και στις τεχνολογικές καινοτομίες.
- Τον 13ο αιώνα παρατηρείται εμφάνιση ισχυρών συντεχνιών στο εμπόριο και στην παραγωγή αγαθών στις πόλεις, οι οποίες διατήρησαν τα χαρακτηριστικά τους μέχρι τον 18ο αιώνα.
ΠΗΓΕΣ
1. Π. Βαλλιανός/ Οι Επίστήμες της φύσης και του ανθρώπου στην Ευρώπη τόμος Β’/ Εκδ. ΕΑΠ/ Πάτρα 2001
2. Chalmers Α.F/ Τι Είναι Αυτό Που Το Λέμε Επιστήμη/ μτφρ. Γ. Φουρτούνης/ Εκδ. Παν Εκδ, Κρήτης/ Κρήτη7 2007
Ιστορία-Τέχνες-Πολιτισμός 